Been

Langs de Boven-Merwede is gisteren een been gevonden. Niet zo één, waarmee een hond wegloopt, als twee andere erom aan het vechten zijn, maar laten we zeggen: een aangekleed been. Als ik zoiets lees, dan is het eerste, wat ik me afvraag: hoe raakt een mens nou in hemelsnaam een been kwijt? Zat het misschien niet goed vast? Of zag de eigenaar er wellicht geen been meer in? Maar dan dump je dat toch niet ergens langs de weg of een kanaal. 
Toevallig ken ik iemand, die een been mist, maar het zou wel heel toevallig zijn, als dat nou net het aan de Merwede gevonden been is. Maar misschien past het toch. Het berust overigens inmiddels bij de politie, waarschijnlijk afdeling Gevonden Voorwerpen. 
Taalkundig zit ik ook een beetje met dat been in m'n maag. Een been behoort, net als een arm, tot de menselijke ledematen, maar één enkel been is een lidmaat. En dat klinkt me toch wat raar in de oren. Bij een lidmaat denk ik eerder aan een lid van een bepaald kerkgenootschap, maar niet aan een arm of been. Gelukkig kan Van Dale zich nog wel voorstellen, dat je bij een enkel been aan een ledemaat denkt, maar verwijst dan toch onmiddellijk door naar lidmaat. Dat betekent dus, dat het woord lidmaat twee meervoudsvormen kent, nl lidmaten en ledematen, al naar gelang de betekenis van het enkelvoud. En uiteraard moest ik bij dit alles denken aan de duo-roman van Willem Elsschot: Lijmen Het been. In verband met het bovenstaande had me Het been Lijmen toepasselijker geleken.


Zouden er meer woorden zijn met verschillende meervouden? Pil en bol tellen in dit verband niet mee, maar wel bal. Op bals wordt gedanst, "als verticale uiting van een horizontaal verlangen", zoals Simon Carmiggelt het dansen eens omschreef. Ballen heb je in vele soorten en maten: van voet- tot uilenbal en van gehakt- tot pingpongbal. Als het maar ongeveer rond is. Waar ik een "rechtse bal" moet plaatsen, laat ik even in het midden. Voorlopig maar even in een ballentent onderbrengen.
Maar er zullen ongetwijfeld meer woorden zijn met verschillende meervoudsvormen. Ik zoek het voor u uit. Zoekt u mee?
En wat zou het enkelvoud van beenderen zijn? Nou kunt u wel zeggen: wat kan mij dat been deren, maar geeft u eerst maar eens antwoord op mijn vraag. O zo.


--------


Geef een Duitse herder een gsm en hij gaat bellen. Prettige bijkomstigheid: Bellende Hunde beiszen nicht.